Ik bevind me op een van de meest
vredige plaatsen op aarde. Een plaats waar ik naar toe ga om mijn rust te
zoeken. De rust die het brein zo nodig heeft om tot zinnige inzichten te komen
en tot stilstand te komen. Ik heb rust nodig om mijzelf te vinden, om deze blog
te schrijven, om mijn gedachten de vrije loop te laten. En rust in het
hedendaagse leven is moeilijk te vinden. Het lijkt wel of je rust moet
organiseren. Het is dan ook al veel te lang geleden dat ik de rust heb gevonden om mijn blog te schrijven.
Als ik hier zit, boven in het
dorp in een vreedzame tuin hoor ik het ruisen van het watertje, de wind, een
hond in de verte blaffen en verder niets. Geen muziek, geen lawaai, geen
gepraat, geen tv. Soms de klokken van de kerk om de stilte te accentueren.
Rust en stilte
Ik kan me deze plaats anders
voorstellen. Aan het eind van een warme dag, bij zonsondergang, dan is deze
tuin een verzamelplaats van spelende kinderen en pratende ouders. Italianen
houden van het buitenleven, ik ook.
Ooit in mijn leven wil ik nog
een stilte retraite doen. Gewoon de hele dag in stilte leven en alleen met jezelf
zijn. Het lijkt me niet moeilijk, maar een bevriende zuster van een stilte
gemeenschap de Zusters Clarissen vertelde me dat het helemaal niet makkelijk
is, en dat veel mensen die denken dat het niet moeilijk is er toch niet in
slagen. Ik wil die uitdaging aan gaan en kijken of ik het me lukt. Vol
vertrouwen.
In Wagner’s Götterdammerung
wordt de dood van de held Siegfried ingeleid door een stilte, een stilte die
door de rest van de scene voelbaar is. Je hoort het ontbrekende geluid. https://www.youtube.com/watch?v=wXh5JprKqiU
Arvo Pärt is ook erg goed in het
musiceren van de stilte, hij schreef het stuk Fur Alina na een lange tijd dat
hij niets van zich had laten horen. Het stuk is gecomponeerd voor de dochter
van vrienden die weg ging om te studeren, het stuk gaat over afscheid.
https://www.youtube.com/watch?v=8as_BN5h5YQ
en dat hoor je.
Het lijkt wel of we in de
huidige maatschappij niet meer zonder geluid kunnen. Sinds de iPod revolutie al
helemaal niet meer. Ik heb het eens geprobeerd, met een hoofdtelefoon op door
de stad lopen, of door het bos, het verveelt snel en het irriteert me snel. Ik
wil dan de geluiden om me heen horen, in het bos de bladeren, de hond die
voorbij rent, de wind die ik voel ook kunnen horen.
Kijk eens om je heen in de stad,
in de tram, in een leslokaal, iedereen lijkt het nodig te vinden met geluid de
omgeving om je heen anders te laten klinken.
Is het toch de behoefte om geluid
te horen, continue om je heen? Ik heb ooit wat psychiatrie lessen gehad, waarin
het begrip Sensorische Deprivatie werd behandeld. Een eerdere blog gaat
daarover. Om een verstoord brein rust te geven is het mogelijk om alle
omgevingsprikkels weg te halen, beeld, geluid, geur, alles om maar geen
prikkels te hebben. Hebben wij mensen die prikkels toch nodig om te voelen? Of
waarvoor eigenlijk?
En hebben we dan geluid nodig?
Of muziek? En wat voor muziek dan? Wat zou het geluid van het leven mogen
verstoren?
Ook in de muziek is de stilte
een belangrijk gegeven. De rustmaat of de zacht kabbelende muziek is een
belangrijk element in een opera of in ieder muziek stuk. Het bouwt de spanning
op, het geeft ruimte, het doet voelen. In mijn pianolessen, lang, lang geleden
heb ik geleerd niet alleen te letten op de noten die ik moest spelen, maar
juist op de maten die ik stil moest zijn. De taak van een dirigent is het
aangeven van het tempo. Maar zeker ook het aangeven van de momenten dat de orkestleden
tegelijk moeten beginnen met spelen, maar evenzo belangrijk, de momenten dat de
moeten stoppen. De dirigent is de spil waarom de individuele spelers draaien,
in het tempo dat de dirigent dat wil.
En toch, het heden, onze
omgeving heeft het meest weg van A Short Ride in a Fast machine https://www.youtube.com/watch?v=j3xTdE1fnqM
of The Flight of the Bumblebee https://www.youtube.com/watch?v=aYAJopwEYv8.
Een overhaaste maatschappij, met zoveel mogelijk geluid, en blijkbaar willen we
daar nog meer geluid aan toe voegen.
Zonde, stilte kan zo mooi zijn.
